Onderzoek naar de transformatie van de oogzorginfrastructuur in Cambodja en de baanbrekende inspanningen van Eye Care Foundation (vroeger Mekong Eye Doctors; MED)
Toen Mekong Eye Doctors in 1994 in Cambodja ging werken, bestond de oogzorg in dit land uit één oogarts in Phnom Penh en één oogarts in het Battambang Provincial Hospital. De oogzorginfrastructuur is inmiddels aanzienlijk ontwikkeld in de vorm van ooggezondheidsfaciliteiten, apparatuur en goederen, die gespecialiseerde en aanvullende diensten levert in nationale ziekenhuizen, provinciale ziekenhuizen en gezondheidscentra en het bewustzijn van de gemeenschap bevordert.
In de eerste jaren van haar aanwezigheid in Cambodja werkte Mekong Eye Doctors samen met Artsen Zonder Grenzen. Cambodja had net een verwoestende burgeroorlog achter de rug. Een groot aantal van de geletterde burgers was vermoord door het regime van Pol Pot of was op het platteland gestorven door honger of uitputting. De infrastructuur, wegen, ziekenhuizen en scholen waren grotendeels verwoest. In 1994 en de jaren daarna waren de wegen nog steeds slecht en gevaarlijk in de afgelegen gebieden waar de Rode Khmer nog actief was. Reizen naar de provincies Kratie en Pursat was alleen mogelijk per boot en onder militaire bescherming. MED organiseerde een aantal oogkampen in Kratie en Pursat, die beiden honderden mensen trokken. Hun doel was om een betaalbare, toegankelijke en duurzame oogzorgdienst voor gemarginaliseerde mensen op te zetten en met dit doel in gedachten startte MED steun aan de verwijzingsziekenhuizen van Kratie, Steung Treng, Svay Rieng, Ratanakiri en Mondulkiri en breidde haar hulp vervolgens uit naar Kampong. Provincie Cham (1999 tot 2008).
Het was tijdens die periode dat het Nationaal Programma voor Ooggezondheid (NPEH) door de overheid werd gevormd. Samen met de meeste NGO’s, die destijds in het land actief waren, werden programma’s opgezet om oogprofessionals op te leiden en een oogheelkundige infrastructuur op te bouwen. In 2001 bouwde MED een oogkliniek op het terrein van het ziekenhuis in Kratie. Dr. Sokhan (die zijn opleiding in Vietnam heeft genoten) ging samen met zijn team aan de slag en zij vormen nog steeds een sterk en efficiënt team. Stung Treng volgde en later, toen de wegen steeds beter en veiliger werden, ondersteunde MED ook de oogzorg in de regio Mondulkiri en vervolgens Svay Rieng, Tbung Kmum en Ratanakiri . De nieuwste oogkliniek in Ratanakiri werd in 2017 geopend.
De door Eye Care Foundation ondersteunde oogklinieken organiseren meerdere outreach-expedities naar regio’s die ver weg liggen van de klinieken. Eye Care Foundation heeft ook langdurige training gegeven aan de verpleegkundigen die in de talrijke gezondheidscentra werken. Zij zijn in staat eenvoudige oogaandoeningen te behandelen en weten wanneer ze patiënten naar een oogkliniek moeten verwijzen. Onlangs is Eye Care Foundation begonnen met schoolonderzoeken, zodat kinderen met zichtproblemen vroegtijdig te behandeld kunnen worden.
Sinds 2007 ondersteunt ECF samen met de Fred Hollows Foundation (FHF) de omscholing van artsen tot oogartsen aan de Universiteit van Phnom Penh. Nederlandse oogartsen hebben aan deze universiteit lange tijd bijscholingen en hands-on training gegevens.
Nu de oogzorg door de verschillende NGO’s, in samenwerking met de NPEH (National Porgram Eye Health), op de kaart is gezet, is de volgende stap het integreren van oogzorg in het nationale beleid met een bijbehorend budget. De eerste stappen zijn gezet in het creëren van een zorgverzekeringssysteem. Helaas hebben veel mensen nog steeds weinig of geen toegang tot gezondheidszorg, vanwege armoede of de locatie waar ze wonen, en is er op dit moment nog steeds hulp nodig.
Het kantoor in Phnom Penh is in november 2007 geopend en gestart met één programmamanager: Thong Chun Leng. Later werd hij vergezeld door Pech Chan Muny, Ouk Somuny, Sao Chhorn en Pol Sambath. Somuny en Sambath werken nog steeds op kantoor. Marguerite Goulding is momenteel enige tijd programmaontwikkelingsadviseur van de Australian Volunteer International Development Agency.