De belangrijkste oogaandoeningen
Glaucoom
Glaucoom wordt nog wel eens (onterecht) “groene staar” genoemd, maar heeft echter niets met vertroebeling van de ooglens te maken. Glaucoom is een verhoogde oogboldruk, waardoor oogzenuwen afsterven. Een evenwicht van vocht dat inwendig in het oog wordt aangemaakt en weer wordt afgevoerd, zorgt voor de juiste oogdruk Als de afvoer van dit vocht belemmerd is, stijgt de druk. Door het afsterven van de zenuwen, vallen delen van het gezichtsveld uit. Reeds ontstane schade kan niet hersteld worden, maar met oogdruppels, tabletten of een laserbehandeling kan het proces wel tot stand gebracht worden.
Staar (cataract)
Cataract of grijze staar is het vertroebelen van de ooglens. Meestal komt dit op latere leeftijd voor, omdat de vertroebeling het gevolg is van het verouderen van de ooglens. Symptomen van staar zijn dubbel of wazig zicht, gevoeligheid voor licht, slechter zien in het donker, kleuren moeilijk of niet waarnemen en een wisselende gezichtsscherpte. Het niet behandelen van staar leidt tot blindheid. Een staaroperatie, waarbij de vertroebelde lens wordt vervangen door een kunstlens is de enige oplossing.
Myopie
Myopie is een verzamelnaam voor oogaandoeningen waarbij het licht van buitenaf niet goed op de achterkant van het oog valt. Dit kan komen door een te lange oogbol en/of een te bol hoornvlies, waardoor lichtstralen niet goed scherp gefocust worden aan de binnenkant van de oogbol, op het netvlies. Dit zorgt voor een onscherp beeld. Aan de binnenkant van het oogbol zitten “sensoren” die de informatie verwerken en via de oogzenuw doorsturen naar de hersenen. Iemand die bijziend is, kan voorwerpen van dichtbij (bijvoorbeeld een boek) goed zien, maar niet op afstand. Ofwel, slecht in de verte zien.
Chalazion (bultje op het ooglid)
Chalazion, een bultje op het bovenste of onderste ooglid, is het gevolg van een verstopping van een talgklier. Een chalazion kan spontaan verdwijnen.
Een beginnend chalazion kan behandeld worden met warme kompressen en massage. Een bijkomende infectie kan met antibiotica en eventueel ontstekingsremmende oogdruppels behandeld worden. Indien het chalazion langere tijd bestaat, kan het onder plaatselijke verdoving door een sneetje in het ooglid verwijderd worden.
Ablatio Retinae (Netvliesloslating)
Netvlietloslating komt bij oudere mensen vaker voor. Met het ouder worden verandert de samenstelling van het glasvocht, dat zich tussen de lens en het netvlies bevind, geleidelijk. Hierdoor kan het los komen van het netvlies Soms kan een bloeding in het glasvocht of een scheurtje in het netvlies ontstaan. Door zo’n scheurtje kan vocht onder het netvlies komen, waardoor het netvlies los komt te liggen. Mensen zien meestal plotseling donkere zwevende deeltjes en lichtflitsen. Soms begint een netvliesloslating zonder vlekken en flitsen, maar merkt is er een uitval van het gezichtsveld. Als netvliesloslating niet wordt behandeld, kan dit leiden tot slechtziendheid of blindheid. Met een laserstraal of met een operatie kan het netvlies vaak hersteld worden.
Diabetische Retinopathie (DRP)
Diabetische retinopathie zijn afwijkingen aan het netvlies die ontstaan bij patiënten met diabetes mellitus. Het begint vaak met kleine bloedvatveranderingen (microaneurysma’s) en/ of kleine bloedinkjes die ontstaan in het netvlies. De beginfase van deze afwijkingen geeft geen klachten bij de patiënt. De wisselende suikerspiegel in het bloed en de ooglens zorgt ook voor een wisselende gezichtsscherpte waardoor de patiënt minder snel de oogafwijking kan opmerken. Daarom is het zo belangrijk dat Diabetes patiënten regelmatig op deze afwijkingen gescreend worden. Wanneer deze afwijking niet tijdig ontdekt wordt, kan het leiden tot blindheid. De behandeling kan bestaan uit een laserbehandeling, injecties of een glasvochtoperatie.
Keratoconus
Keratoconus is een toenemende verdunning van het hoornvlies. Het hoornvlies heeft geen mooie bolvorm meer, maar puilt naar voren uit in de vorm van een ‘kegel’. De kegelvorming treedt bijna altijd in beide ogen op. Men zal geleidelijk waziger gaan zien, omdat het licht niet meer netjes op het netvlies valt. Tevens kan men overgevoelig worden voor licht. Bij een beginnende keratoconus kan de gezichtsscherpte nog met brillenglazen of zachte contactlenzen worden verbeterd. Naarmate de vormverandering toeneemt, zijn een bril en/of zachte contactlenzen niet meer voldoende, om de kegelvorm te corrigeren. Het gebruik van harde contactlenzen is dan de oplossing.
Maculadegeneratie (MD)
Maculadegeneratie is slijtage van het centrale gedeelte (de macula of gele vlek, het deel van het netvlies dat zorgt voor het leeszicht) van het netvlies. Deze afwijking komt meestal op latere leeftijd voor. Op de plek waar men zijn blik richt, ziet men een wazige, donkere vlek. De patiënt merkt dat het centrale zien langzamerhand achteruit gaat. Soms is vervorming het eerste dat men merkt. Lijnen lopen niet meer recht, maar hebben een vreemde kronkel. Er zijn diverse behandelmethodes die het proces kunnen vertragen zoals injecties, een chirurgische ingreep of voedingssupplementen.
Nastaar
Nastaar kan na verloop van tijd ontstaan wanneer iemand geopereerd is aan staar Dit houdt in dat het kapsel, waarin de kunstlens tijdens de operatie is geplaatst, wat wazig wordt. Hierdoor gaat de patiënt toch weer waziger zien. Een korte laserbehandeling lost dit probleem op.
Meest voorkomende oogproblemen bij kinderen
Amblyopie (Lui oog)
Een lui oog ontstaat tijdens de vroege kinderjaren en is het gevolg van een minder goede ontwikkeling van een van beide ogen. Het is belangrijk dat deze afwijking snel gevonden wordt, zodat er nog een afdoende behandeling gedaan kan worden. Behandeling gebeurt door een orthoptist en bestaat meestal uit het afplakken van het goede oog om het luie oog te stimuleren zich beter te ontwikkelen.
Staar (cataract) bij kinderen
Staar kan ook bij kinderen voorkomen. De oorzaak van deze vorm van staar ligt uiteraard niet in de veroudering van de lens, maar is van erfelijke of verworven aard. Verworven staar kan ontstaan door een ziekte van de moeder tijdens de zwangerschap (bijvoorbeeld rode hond). Ook hier is een staaroperatie noodzakelijk.
Strabismus (Scheelzien)
Strabismus is een afwijkende stand van de ogen. Er zijn verschillende vormen van scheelzien. Het oog heeft zes oogspieren een bij een rechte oogstand is er een goede balans tussen alle oogspieren. Bij strabismus is deze balans verstoord. Factoren die het ontstaan van scheelzien kunnen bevorderen zijn: erfelijke factoren, aangeboren scheelzien, een ongecorrigeerde brilsterkte, een gevolg van (infectie)ziekten, een oogbewegingsstoornis, emoties, schrik of een ongeval. Daarnaast bestaat er ook een verband tussen scheelzien en verziendheid. Mocht het scheelzien met een bril en/of oefeningen onvoldoende gecorrigeerd kunnen worden dan kan een oogspieroperatie uitkomst bieden.